Wpis dedykuję Zuzie i Jej kotu Ombre.
Pierwszy przypadek policystycznej choroby nerek (PKD) odnotowano w 1967 r. Szczegółowe badania dotyczące tej choroby rozpoczęto w latach 90 XX wieku. Ta choroba występuje najczęściej u Persów i Egzotyków. Prawie 40% kotów tych ras jest dotkniętych tą chorobą. Oznaki choroby zwykle pojawiają się między 4 a 7 rokiem życia. Do tej pory nie ma jeszcze jasnego wyjaśnienia, jaka jest podstawowa przyczyna tego. Jednym z głównych podejrzanych jest dieta. Co ciekawe, sucha karma stała się popularna na rynku w latach 60-tych XX wieku. Dokładnie 7 lat przed zgłoszeniem pierwszego przypadku.
Co to jest policystyczna choroba nerek?
Autosomalna dominująca wielotorbielowatość nerek (AD-PKD) jest dziedziczną chorobą nerek, która stała się powszechna u kotów perskich i kotów egzotycznych krótkowłosych oraz niektórych ras pokrewnych (np. Brytyjskich krótkowłosych). Kiedy po raz pierwszy rozpoznano chorobę, jedynym praktycznym sposobem identyfikacji chorych kotów było badanie ultrasonograficzne nerek. Obecnie dostępny jest test genowy dla AD-PKD (wykonywany na próbce krwi lub wymazie z policzka) i jest to test z wyboru dla większości hodowców.
Wielotorbielowatość nerek lub PKD jest chorobą dziedziczną u kotów, która powoduje powstawanie licznych cyst (kieszeni płynnych) w nerkach. Te cysty są obecne od urodzenia. Początkowo są bardzo małe, ale z czasem rosną i mogą ostatecznie zaburzyć czynność nerek, prowadząc do niewydolności nerek.
Wszystkie koty z policystyczną chorobą nerek mają cysty w nerkach, ale liczba cyst i tempo, w jakim cysty powiększają się, są różne u różnych kotów. U większości kotów cysty powiększają się powoli, a dotknięte nimi koty nie będą wykazywać żadnych objawów choroby nerek aż do późniejszego okresu życia, zwykle około siódmego roku życia. U niektórych kotów niewydolność nerek pojawi się w znacznie młodszym wieku, podczas gdy u innych w ogóle nie rozwinie się. Obecnie nie ma możliwości przewidzenia, jak szybko choroba będzie postępować u konkretnego kota.
Co powoduje policystyczną chorobę nerek?
Wielotorbielowatość nerek jest chorobą dziedziczną. Niestety PKD stała się bardzo powszechna w niektórych rasach kotów.
Koty perskie mają najwyższą zapadalność na PKD. Badania wykazały, że choroba dotyka około jednej trzeciej kotów perskich. Rasy takie jak koty szynszylowe i egzotyczne krótkowłose, które zostały wyhodowane przy użyciu perskich linii, również mają znaczną liczbę kotów dotkniętych chorobą. U większości innych kotów, zwłaszcza ras mieszanych, jest to choroba rzadka.
Jakich ras dotyczy PKD?
Rasy o wysokim ryzyku AD-PKD obejmują:
- kot perski
- Kot egzotyczny krótkowłosy
- Brytyjski krótkowłosy
Rasy o średnim ryzyku obejmują:
- Burmilla
- Bombajskie
- Birmański
- Cornish Rex
- Devon Rex
- Ragdoll
- Snowshoe
Rasy o niskim ryzyku obejmują:
- Abisyński
- Angora
- Balijski
- bengalski
- Birmański
- Egipski Mau
- Korat
- Maine Coon
- Kot Norweski Leśny
- Ocicat
- Orientalne długowłose
- Orientalny krótkowłosy
- Rosyjski niebieski
- syjamski
- Somalijski
- Tonkijski
- Turecki Van
Jak diagnozuje się PKD?
Diagnoza opiera się na rasie, historii medycznej, objawach klinicznych, badaniach krwi i moczu, badaniach genetycznych i ocenie ultrasonograficznej nerek.
Jeśli jesteś zainteresowany zakupem kotka perskiego, bardzo ważne jest, aby zweryfikować, czy nie jest on nosicielem genu PKD. Dostępne są testy genetyczne na PKD, aby sprawdzić, czy Twój kot ma wadliwy gen PKD1, a zatem jest prawdopodobne, że zachoruje na tę chorobę. Aby uzyskać więcej informacji na temat tego testu, należy zapytać lekarza weterynarii.
Objawy wielotorbielowatości nerek u kotów
Objawy policystycznej choroby nerek u kotów są związane z ogólną niewydolnością i chorobą nerek. Postępujący wzrost cyst w tych ważnych narządach spowolni ich funkcję filtracyjną, co może prowadzić do powikłań w pęcherzu i bólu brzucha. Dodatkowe objawy związane z PKD u kotów mogą obejmować:
- Letarg
- Polidypsja (nadmierne pragnienie)
- Wielomocz (nadmierne wydalanie moczu)
- Wymioty
- Depresja
- Utrata masy ciała
- Anoreksja
- Słaba sierść
- Apatia
- Wysokie ciśnienie krwi
- Niedokrwistość
- Słabość
- Ślepota
- Drgawki
- Ataksja
- Obecność krwi w wymiotach lub biegunce
Do czego prowadzi PKD?
Naukowcy badający PKD zauważyli, że zwierzęta chorujące na PKD mogą mieć problemy z chodzeniem, wokalizą i drżeniem. W badaniu przedmiotowym można wykryć hipotermię, odwodnienie, tachykardię, nadciśnienie, przekrwienie błon śluzowych i wzdęcia brzucha.
Badanie neurologiczne może wykazać zmieniony stan psychiczny (depresję) i mimowolne ruchy motoryczne pedałowania. W badaniach uzupełniających lekarz prowadzący badania naukowe wykryli azotemię, a radiografia jamy brzusznej wykazała obustronny wyraźny wzrost wielkości nerek.
Jeśli nerki kota nie pracują prawidłowo to możemy zauważyć następujące objawy:
- Słabość
- Utrata masy ciała
- Brak apetytu
- Depresja
- Zły oddech
- Biegunka (może zawierać krew)
- Wymioty (mogą zawierać krew)
- Odwodnienie
- Nadmierne pragnienie
- wysklepiony grzbiet
- sztywny chód (objaw, że nerki kota powodują ból)
- częste oddawanie moczu lub jego brak
- matowe, zapadnięte oczy
- niezdolność do chodzenia
- zapach ciała
- nietrzymanie moczu
- napady niepokoju
- wycofywanie się, ukrywanie i ucieczka.
Przyczyny wielotorbielowatości nerek u kotów
Autosomalna dominująca policystyczna choroba nerek, w skrócie AD-PKD, jest wywoływana przez pojedynczą parę genów lub „autosomalnie dominująca” parę genów, które określą, czy kociak będzie posiadał PKD. Oznacza to, że jeśli tylko jedno z rodziców, ojciec lub matka, jest dotknięte PKD, dotknięty gen pozostanie dominujący i przenosi chorobę nerek na około połowę potomstwa. Jeśli zostanie znaleziony kot z jednym genem PKD, wówczas mówi się, że kot ten jest heterozygotyczny, podczas gdy kot, który posiada dwa geny PKD, jest określany jako homozygotyczny. W przypadku dwóch kotów o heterozygotycznej naturze prawdopodobieństwo zakażenia wszystkich kociąt w miocie jest mniejsze; szacuje się, że około 75 procent. Jeśli jednak dwa koty ze skojarzenia homozygotycznego razem spowodują zakażenie całego miotu kociąt.
Jak leczy się PKD?
Nie ma specyficznego leczenia PKD, ponieważ choroba powoduje podobne objawy kliniczne do tych obserwowanych u kotów z przewlekłą chorobą nerek. W leczeniu objawów niewydolności nerek często stosuje się specjalne diety, płynoterapię i leki zmniejszające nudności i wymioty oraz blokujące wchłanianie fosforu.
Testy genetyczne na PKD
Do tej pory jedyną diagnozą PKD było badanie USG nerek jamy brzusznej. W wieku dziesięciu miesięcy 98% kotów dotkniętych chorobą można zdiagnozować za pomocą USG. Teraz, dzięki testowi DNA (wymaz z policzka lub badania z krwi) na PKD, który został opracowany w laboratorium dr Leslie Lyons w UC-Davis, dotknięte chorobą koty i kocięta można zidentyfikować w każdym wieku. (jeśli chcesz poczytać więcej o projektach medycznych dr Lesie Lyons – zapraszam)
Standardowym zaleceniem postępowania w przypadku autosomalnych dominujących zaburzeń genetycznych jest nie dopuszczenie do rozmnażania kotów dotkniętych chorobą. Test genetyczny pozwala teraz hodowcom określić, które kocięta powinny zostać umieszczone w domach hodowlanych.
Jak pokazuje grafika – ilość kotów z PKD maleje, co oczywiście jest bardzo ważne.
Do przekazania mutacji wystarczy jeden pozytywny rodzic. Podczas kojarzenia chorej heterozygoty (N / P) ze zdrowym osobnikiem (N / N) mutacja jest przenoszona w 50% przypadków – istnieje 50% ryzyko przeniesienia choroby.
W przypadku krycia dwóch zarażonych zwierząt (N / P x N / P), 50% potomstwa będzie cierpieć z powodu (N / P), a 25% potomstwa będzie zdrowe (N / N). 25% dominujących homozygot (P / P) z dużym prawdopodobieństwem umiera przed urodzeniem, wypaczając obserwowany wskaźnik liczby żywych kociąt w takich miotach do 66% heterozygot i 33% zdrowych osobników.
Wszystkie koty, które są nosicielami nieprawidłowego genu, są dotknięte PKD. Ważne jest, aby zidentyfikować zarażone koty przed osiągnięciem wieku rozrodczego. Zwierzęta bez poważnych problemów zdrowotnych i często o normalnej długości życia mogą być PKD dodatnie. Dlatego zalecane jest przetestowanie wszystkich zagrożonych zwierząt, aby zapobiec rozmnażaniu się ich.
